Í þessari umræðu hjá Baldri Kristjánssyni (sem reyndar tekur ekki þátt sjálfur) hefur Jón Valur Jensson loks svarað spurningu sem brunnið hefur á mörgum undanfarið. Ég spurði JVJ í tvígang um merkingu ákvæðis í leik- og grunnskólalögum sem segir til að skólastarf leik- og grunnskóla skuli byggja á kristinni arfleifð íslenskrar menningar:

Jón Valur mætti endilega fræða okkur um það hvaða merkingu þetta ákvæði hefur, þar sem það er í annarri grein leik- og grunnskólalaga og fjallar um starfssemi (en ekki námsefni) skólanna.

Svar Jóns Vals er fróðlegt og sýnir annars vegar á hvaða villigöngum þessi umræða hefur verið og hins vegar af hverju margir trúleysingjar og ýmsir fleiri vildu losna við kristnar tilvísanir úr leik- og grunnskólalögum. Skoðum svar Jóns Vals Jenssonar:

Ákvæðið í leik- og grunnskólalögum, að starf þeirra skuli m.a. byggjast á ,,kristinni arfleifð íslenskrar menningar,” felur t.d. í sér, að menn eiga ekki í krafti einhverrar útjöfnunar- og fjölmenningarhyggju og meints 'hlutleysis' að geta krafizt þess og fengið því framgengt:

1. að börnum verði bannað að heyra kristnar vögguvísur og trúarsöngva á leikskólum;
2. að bannað verði, að börn fái að teikna og föndra með trúarlegar myndir fyrir jól og páska í leikskólum og skólum;
3. að bann verði lagt við því, að litlujólin verði haldin í skólum og leikskólum;
4. að prestum verði bannað að stíga fæti inn í leikskóla og skóla til að bjóða upp á fræðslu um það sem býr að baki hátíðum kirkjunnar, skírninni, fermingunni o.fl.;
5. að í umfjöllun um íslenzkar bókmenntir verði sneitt hjá því að gefa sýnishorn af og fjalla um trúarleg kvæði á miðöldum og síðar – að í yfirferð um ýmis höfuðskáld verði sömuleiðis sneitt hjá trúarljóðum þeirra, sem og trúarlegum stefjum, hugsun, arfi og bakgrunni í ljóðum þeirra (dæmi: hjá Jóni biskupi Arasyni, Hallgrími Péturssyni, Páli Vídalín, Jóni á Bægisá, Jónasi Hallgrímssyni, Kristjáni Fjallaskáldi, Matthíasi Jochumssyni, Davíð Stefánssyni, Stefáni frá Hvítadal og Snorra Hjartarsyni);
6. að fyrir það verði tekið, að sögukennarar fái að fjalla um ávinning þjóðarinnar af kristnitökunni strax á 11. öld og áfram, t.d. með banninu við útburði barna og að hrinda gamalmennum og þrælum fram af björgum, með áherzlu kirkjunnar á ölmusugjörð og uppbyggingu spítala (m.a. á klaustrunum), með innleiðingu ritaldar og mikilla bókmennta hérlendis, mjög fyrir frumkvæði klerka og munka, með þýðingum og öðrum verkum sem ruddu brautina fyrir gullöld íslenzkra bókmennta á 13. öld, sem þar að auki átti sér að nokkru stað í klaustrunum;
7. að látið verði hjá líða að fjalla í skólakerfinu um glæstan arf íslenzkrar kirkjulistar allt frá miðöldum, í kirkjubyggingum (eins og Hörður heitinn Ágústsson opnaði bezt augu okkar fyrir), listmunum og skreytingum;
8. að bannað verði að fjalla ýtarlegar um kristna trú og kirkju í mannkynssögu 13.–17. aldar heldur en önnur trúarbrögð.

Byrjum á fyrirlitningunni í svari JVJ þegar hann vísar til "einhverrar útjöfnunar- og fjölmenningarhyggju og meints 'hlutleysis'". Fjölmenningarhyggja er reyndar ekki ástæða fyrir trúfrelsi eins og við höfum bent á á Vantrú, en hvað er eiginlega að því að skólar séu "hlutlausir"? Við erum ekki að tala um annað en að í skólum sé ekki verið að boða trú.

Ef við lítum yfir þessi átta atriði sem Jón Valur telur upp, þá skiptast þau í tvo flokka.

Fyrstu fjögur eru útúrsnúningar og ýkjur, afleiðingar lygaherferðar sem ríkiskirkjan og önnur kristin trúfélög stóðu fyrir í desember. Hver hefur minnst á kristnar vögguvísur (1) ? Trúarsöngvar eru af ýmsum meiði og að mínu mati eru margir þeirra óviðeigandi í skólastofnunum. "Jesús er besti vinur barnanna" á heima í sunnudagaskóla en ekki leikskóla. Ég sé ekkert að því að börn teikni trúarlegar myndir (2), svo lengi sem það er ekki á forsendum boðunar heldur kennslu. Umræðan um litlu jólin (3) er bull, útúrsnúningar sem byggja á misskilningi blaðamanns 24 stunda, misskilningi sem var ítrekað leiðréttur í desember. Varðandi heimsóknir presta (4), þá er nokkuð til í því. Ég geri athugasemdir við að prestar starfi í leik- og grunnskólum. Prestar eru ekki hlutlausir, þeir boða kristni og mæta í skólana á þeim forsendum. Kennarar í leik- og grunnskólum eru fullfærir um að sinna þeirra kennslu er JVJ nefnir í fjórða lið.

Næstu fjögur atriði í upptalningu JVJ sýna á hvaða villigötum þessi umræða hefur verið. Málið hefur aldrei snúist um kennslu í kristinfræði eða kennslu um kristna arfleifð íslenskrar menningar. Aftur á móti hafa ýmsir, þar með talið ríkiskirkjan og stjórnmálaarmur hennar, Framsóknarflokkurinn, viljað beina umræðunni inn á þær brautir. Það er einfaldara að gera andstæðingum sínum upp skoðanir heldur en að verja vondan málstað. Ég þarf ekki að fara ítarlega yfir atriði 5-8, þau byggja öll á ósannindum. Ekkert af þessu eru rök fyrir því að skólastarf skuli mótast af kristinni arfleifð íslenskrar menningar. Annar kafli leik- og grunnskólalaga fjallar ekki um námsefni.

Þetta á Jón Valur Jensson að vita ef hann hefur kynnt sér málið.

Svar hans sýnir vel af hverju trúleysingjar og margir aðrir vildu losna við kristilegar vísanir úr leik- og grunnskólalögum. Við vitum að slíkar vísanir verða notaðar til að réttlæta trúboð í leik- og grunnskólum. Sú hefur verið raunin hingað til og þannig verður það áfram. Þetta snýst um að troða prestum í skólana, að stunda kristniboð í opinberum leik- og grunnskólum. Færa sunnudagaskólann úr kirkjunni yfir í leik- og grunnskólana. Þetta vita allir sem hafa kynnt sér þessi mál síðustu ár.

Jón Valur bætir við í athugasemd:

Matthías lætur sem Vantrúar- og Siðmenntarmenn hafi ekki sótt að skólanum, en það hafa þeir einmitt gert: sótt þar að frelsi barna og foreldra til að fá að lifa sína kristnu trú.

Sókn trúleysingja í skólana felst semsagt í því að vilja hlutlausa skóla. Jón Valur gerir sér ekki grein fyrir því að raunveruleg sókn okkar myndi felast í því að við færum fram á að kristin trú og önnur hindurvitni væru gagnrýnd í skólakerfinu eins og eðlilegt væri (ég fjallaði meðal annars um þetta í greininni Innræting þagnarinnar), en við förum ekki fram á það því við berum of mikla virðingu fyrir trú- og skoðanafrelsi. Trúleysingjar eru í raun alltof umburðarlyndir, sérstaklega ef borið er saman við kristna einstaklinga eins og Jón Val Jensson eða Karl Sigurbjörnsson.

ps. Jón Valur Jensson ritskoðar mig á moggabloggsíðu sinni en er velkomið að tjá sig hér.