Tilgangurinn er að minnka þann hluta af ráðstöfunarfé fólks sem fer í að greiða af lánum. Tilgangurinn er að stærri hluti ráðstöfunartekna geti farið í neyslu. Tilgangurinn er að koma hjólum atvinnulífsins aftur af stað. Tilgangurinn er að auka veltuna í þjóðfélaginu. Tilgangurinn er að tekjur ríkisins af veltusköttum aukist. Tilgangurinn er að viðhalda velferðarþjóðfélaginu.

Tilgangurinn er líka að koma í veg fyrir fjöldagjaldþrot, draga úr lækkun húsnæðisverðs, auka öryggi heimilanna, leiðrétta það misgengi sem hefur átt sér stað.

Það spurði enginn um tilganginn þegar 200 milljörðum var dælt inn í peningasjóðina eða þegar a.m.k. 600 milljarðar voru settir í að bjarga innistæðum. Samt voru um 90% þeirra sem fengu þessa 800 milljarða líklegast á græna svæðinu og innan við 1% á rauða svæðinu. Hver var tilgangurinn með því að bjarga þeim?

Þegar farið verður að ákveða hverjum á að hjálpa verður til lína eða landamæri sem skera á milli þeirra sem hjálpað verður og hverjum ekki. Þeir sem eru rétt við línuna en öfugu megin eru væntanlega engu að síður í mjög slæmum málum fjárhagslega. Það mun skapast gríðarleg óánægja þegar kemur að þessu vali á fólki. Ekkert minni óánægja en verður er farið verður í flata 20% niðurfellingu yfir línuna. Málið er að þjóðin á mjög takmarkað peninga en óskaplega miklar skuldir. Það er verið að afskrifa hundruð milljarða. Karpið er um hver á að taka á sig byrðarnr. Framundan eru svaklegair ólgutímar á Íslandi þegar barist verður krónurnar fáu og hverjir eiga að rúalla og hverjum á að bjarga. Úff, þetta verður ekki spennandi.

Mér þykja þessar hugmyndir sérkennilegar. Hvaða skuldir á að niðurfella? Bílalán? ég þekki einn sem tók 5 millur í bílalán (100% lán) og þetta var maður með meðaltekjur og í meðalvinnu. Svona lántökur eru bara heimskulegar og ég efa að nokkuð geti bjargað svona fólki yfir höfuð. Stundum er sagt að klippa af 2 til 4 miljónir af húsnæðisláni fólks. Ég átta mig ekki á því hvernig atvinnulaustt fólk í risa-húsnæði ætti að reddast þótt að mánaðarlegar afborganir minnki um nokkra tíuþúsundkalla. En hvað með að ríkið taki bara yfir húsnæði fólks og leigi það því aftur á e-m prís? -Þar til léttir til.

Ég veit ekki hvað er heillavænlegt í þessari stöðu en eitthvað verður sjáfsagt að gera. En skattalækkun? Gerir það ekki sama gagn og niðurfelling skulda?

Úff hvað Ísland er í miklum skít. Ég óttast mest að Ísland verði áþekkt og Úkraína og sum lönd í A-Evrópu. Þar er einskonar krónískt fátæktarástand og hefur verið lengi.

Ég er farinn að hallast að því að það eigi ekki að hjálpa neinum. Það er engin réttlát leið í þessari stöðu. Ég held að þetta hrynji hvort eð er. Ég held að það séu mistök að reyna að lengja eittahvað í því ferli. Það seinkar bara því að uppbygging hefjist. Í dag halda allir að sér höndum og á meðan er allt á leið í kyrstöðu. Það er eiginlega engin önnur leið en fjöldagjaldþrot fyrirtækja og heimila. Það þarf að fá að ganga yfir eins fljótt og kostur er og þá er hægt að fara að hugsa um uppbyggingu.

Arnold, það er búið að hjálpa stórum hópum ofurríkra með því að verja ninistæður þeirra í bönkunum. Það er því um seinan að hjálpa ekki neinum. Spurningin er að gæta jafnræðis.

Teitur, það er verið að tala um húsnæðislán ekki bílalán.

Matti, ég er ekki að setja út á að sparnaður sé varinn upp að vissu marki. Ég vil bara að allt form sparnaðar sé varið upp að vissu marki. Innistæður, peningajóðir, hlutabréf, eigið fé í húsnæði og hvaða form það er annað sem fólk kaus sér.

Þú vísar til annarra landa. Málið er að undanteknu Írlandi, þá gilda annað hvort EES reglur um 20.887 EUR eða einhver hærri tala (GBP 50.000 í Bretlandi). Hér fékk aftur lítill hópur (orð Sigríðar Ingibjargar Ingadóttur í Silfri Egils í dag) stóreignafólks allra sínar innistæður varðar upp í topp. Við erum að tala um að minnst 600 milljarðar hafi farið í að bjarga þessum innistæðum og innistæður fyrirtækja, fjármálastofnana og lífeyrissjóða.

Það er enginn vandi að snúa út úr því sem sagt er. 30/9 voru 605 milljarða á innistæðureikningum heimilanna í bönkunum. Þann sama dag voru innistæður annarra ívið lægri upphæð. Þann dag voru þessar innistæður tryggðar upp að 20.887 EUR eða eitthvað um 3 milljónir. Viku áður var jafn öruggt að eiga þessa peninga og hlutabréf í bönkunum eða eiga skuldabréf bankanna. Það voru allir í sama áhættuflokki. Af hverju á að vera einhver munur á því að verja innistæður og hlutabréf eða skuldabréf? Getur þú þá ekki komið með sömu rök og sagt að núna mun enginn þora að kaupa hlutabréf í bönkunum eða skuldabréf þeirra?

Reyndin er að það var tap fólks og fyrirtækja í hlutabréfum og skuldabréfum sem settu allt á annan endann. Við vitum ekki hvað hefði gerst ef innieignir umfram 10 milljónir hefðu tapast. Meira að segja í gær 24 vikum eftir setningu neyðarlaganna var það tap Sparisjóðabankans á eign sinni í skuldabréfum bankanna sem setti hann á hausinn.

Það er nú óþarfi að snúa út úr. Ríkisstjórnihn lýsti ekki yfir að innistæður væru öruggar fyrr en 6. október. Þær voru því bara tryggðar upp að 20.887 EUR 23. september.

Ef þú vilt ekki eiga í svona umræður, þá er það þitt mál. Hlutabréf og skuldabréf í bönkum hafa hingað til talist til öruggustu fjárfestinga sem hægt er að hugsa sér. 23. septmber voru hlutabréf og skuldabréf í bönkunum sama áhættufjárfestingin og að eiga pening umfram 20.887 EUR á innistæðureikningi.

Áhættan af því að eiga of mikið pening inni í banka var fyrir 6. október 2008 sú sama og eiga hlutabréf og skuldabréf.

Ég sagði SPARISJÓÐABANKINN ekki SPARISJÓÐIR og er að fjalla um SKULDABRÉF. Á þessu tvennu er mikill munur. Sparisjóðabankinn lánaði bönkunum í endurhverfum viðskiptum gegn skuldabréfum í bönkunum. Þar sem þessi skuldabréf reyndust verðlaus dró það Sparisjóðabankann í gjaldþrot. Þessi bréf eru líka að valda fjölmörgum smærri fjármálafyrirtækjum vanda. Má þar nefna Saga Capital, Askar Capital og BYR. Eins voru þessi skuldabréf ein af ástæðunum fyrir falli Straums.

Mergur málsins er að ríkisstjórnin breytti leikreglum á fjármálamarkaði með setningu neyðarlaganna. Þá var ákveðið að hygla einu sparnaðarformi um fram öll önnur. Gagnvart almenningi þá mun tap fólks á eigin fé í fasteignum skipta mun meira máli en tap á innistæðum umfram EUR 20.887.

Ég myndi gjarnan vilja sjá greiningu á því hverjir nutu þess að innistæður voru tryggðar umfram EUR 20.887. Ég myndi vilja sá það út frá eign, tekjum og aldri einstaklinga og síðan út frá gerð fyrirtækja og stærð. Þessar upplýsingar liggja ekki fyrir og fyrr en þær eru birtar, þá vitum við ekki hvort einhverjum var bjargað sem ekki þurfti að bjarga, eins og þeir sem eru á móti niðurfærsluleiðinni slá gjarnan um sig.

Hef ég eitthvað talað um að vera ekki með innistæðutryggingar? Eina sem ég hef sagt er að mörkin voru EUR 20.887 í lok september og þess vegna voru innistæður umfram það áhættufjármunir. Innistæður voru tryggðar upp að vissu marki hér á landi eins og alls staðar innan EES. Hvernig geta það verið brostnar forsendur að halda bara þeirri tryggingu, sem er búin að vera við líði frá því í júní 1999? Málið er að setja ekki öll eggin í sömu körfu.

Ég veit um fólk sem fór í bankana í vikunni frá 28.9. - 2.10. og færði fé á milli reikninga svo enginn reikningur væri með hærri innistæðu en 3 milljónir. Bara hið besta mál. Þetta fólk var með áhættustýringuna sína í lagi.

Svo ég komi að upphaflegu efni þessa færslu hjá Matta, þá er e.t.v. stærsta verkefnið að vinda ofan af fasteignabólunni. Allt of margar eignir eru veðsettar nálægt eða jafnvel yfir raunverði þeirra.
Ef maður lítur á eignarhlut í húsnæði sem einhvers konar sparnað, þá er t.d. verðbólgan búin að fara helvíti illa með sparnað fólks sem keypti á þeim tíma þegar bólan var orðin hvað mest - vissulega mis-illa, en þegar horfst er í augu við raunlækkun á fasteignaverði, hugsa ég að eignahlutur margra fari niður fyrir núll, sem ekki hafa misst vinnuna, svikið greiðslumat eða tekið 100% lán.

Matti, ég veit ekki hvort þú hefur tekið eftir því, að ég hef hvergi nefnt að ekki ætti að tryggja innistæðurnar. Minn punktur hefur verið að jafnræði eigi að vera. Sá sem "keypti" tryggingu með því að hafa fyrir því að flytja á milli reikninga var fyrirhyggjusamur. Hann tryggði innistæður sínar í samræmi við lög. Hinir gerðu það ekki, en ríkisstjórnin ákvað samt að bjarga þeim. Með því mismunaði hún sparnaðarformum og ákvað að ein tegund "áhættufíkla" ætti að fá björgun en önnur ekki.

Það sem ég óttast fyrst og fremst er að það borgi sig að hætta að borga og fara á hausinn. Það gæti gengið endanlega frá húsnæðismarkaðnum.