Sammála.

Ég var næstum búinn að segja „amen“ en það hefði líklega ekki átt við hér!

Mér var nú ekki einu sinni boðið upp á að fjármagna mín bílakaup í krónum, haustið 2007. En ég skyldi nú ekki hafa neinar áhyggjur, þessi myntkarfa væri nú djöfull sniðug einsog markaðurinn væri.

7 ára gamall bíll á myntkörfuláni hljómaði einsog fáránlegasta hugmynd í heimi. Og ég vissi vel hversu hættulegt það væri. Það var bara ekkert annað í boði. Og mig vantaði bíl. Áreiðanlega lentu margir í svipaðri stöðu og ég, það voru ekki allt Range Roverar á myntkörfulánum.

Það bjargaðist.

Annars er ég alveg sammála. Ég keypti bíl á 300 þúsund og það fór nærri því alveg með mig. En svo er fullt af Ólöfum Rögnurum á sínum risajeppum þarna úti sem eiga enga samúð inni hjá mér.

En hvað er dýr og flottur bíll? Og hver hefði getað ímyndað sér að lánið myndi hækka yfir 100%? Ég tók bílalán og mér var sagt að 20% sveifla væri raunhæft að reikna með. Ef lánið hefði hækkað um 20% hefði það engu að síður verið þægileg afborgun. Auðvitað var það heimska hjá mér að taka lánið. Mér finnst heldur engin eiga að bjarga mér úr þessu. Ég er heldur ekki að biðja neinn um að vorkenna mér. Ég vil bara að jafnt verði látið ganga yfir línuna. Það er hins vegar ekkert sem bendir til þess að svo verði. Ég verð sennilega gjaldþrota síðar á árinu. Ég er kominn yfir það að vera með þunglyndi yfir því eða skammast mín fyrir það. Það er nefnilega fullt af fólki sem hefur alls ekkert verið að bruðla eða verið með flottræfilshátt en er engu að síður að fara í gjaldþrot. Ég lifði mína blaunkustu tíma þegar góðærið stóð sem hæst. Var að byggja upp fyrirtæki og var á skúringakonu launum allan þann tíma. Ég misti sem sagt af góðærinu. Umræðan vill hinsvegar vera á þann veg að þeir sem eru í vandræðum voru kærulausir og lifðu í vellystingum. Það er einfaldlega kjaftæði!

Þetta meinta góðæri síðustu ca 8 árin var ekkert nema þensla. Ef góðærið hefði verið "alvöru" þá hefðu Íslendingar getað þraukað smá hallæri. En um leið og kreppan hófst þá svoleiðis hrundi fjárhagur margra fyrirtækja og einstaklinga.

Sjálfur er ég ekki í sérstaklega góðum málum en ég prísa mig sælan fyrir að hafa ekki flutt aftur til Íslands á sínum tíma og keypt mér íbúð og bíl á 100% lánum, eins og margir félagar mínir gerðu.

Get ekki verið meira sammála þér. Ég hef þó mikla samúð með vinkonu minni sem keypti sér nýlegan bíl fyrir rúmu ári (á um milljón, minnir mig) og trúði sölumanninum sem sagði henni að það væri heimska að taka öðruvísi lán en myntkörfulán, af slíkum lánum væri afborgun sanngjörn, allt annað (verðtrygging) væri rugl.

Sé ekki hvað skiptir máli hvort lánið er 100% eða 70%. Ef greiðslubyrgðin eykst yfir 100% að þá er ljóst að það skekkir mjög þau plön sem viðkomandi hafði um rekstur heimilisins. Ekki bætir úr skák að nauðsynjar eins og matur hefur hækkað um 35-55%. Vextir af lánum fáránlegir o.s.frv. Allt leggst þetta á eitt. Fólk var mis vel undirbúið til að fá þetta bankahrun yfir sig. Fólk sem hafði það ekkert sérstaklega gott í góðærinu, t.d. einstæðir foreldrar eiga litla vona í þessari stöðu. Svo er einnig með heimili þar sem fyrirvinnurnar ná ekki meðallaunum. Þau þurfa jú að borga sama verð fyrir vörur og þjónustu og fjölskyldur sem eru með 600+ í ráðstöfunartekjur. Málið er að allar alhæfingar um þessi mál eru fáránlegar. Skuldarar eru í eins ólíkum aðstæðum og þeir eru margir. Fólk skuldar t.d. ekki bara bílalán og húsnæðislán. Sumir eru með önnur lán sem þeir hafa þurft að taka til að rétta sig af eftir fjárhagsleg áföll eða jafnvel veikindi. Mér finnst þessi umræða meira og minna bull eins og hún fer fram. Svona soldið "við skymsama og klára fólkið og þið hin vitleysingarnir sem getið sjálfum ykkur um kennt"

Ég er reyndar þeirrar skoðunar að það eigi að láta þetta allt hrynja. Fólk og fyrirtæki fara á hausinn og aðrir lifa af. Allar aðrar hugmyndir verða alltaf mjög vafasamar í framkvæmd. En það á jafnt yfir alla að ganga. Því miður er það ekki svo.

Það fer engin á hausinn nema tilneyddur. Þegar fólk getur ekki borgað skuldirnar sína eða á ekki fyrir mat þá fer það á hausinn. Þetta er ekkert flókið.

Svo er það spurning hverjum á að hjálpa og hverjum ekki. Hvernig á að sigta út þá sem á að hjálpa? Hvað um þá sem komast ekki í gegnum nálaraugað. Það verður allt fullt af tilfellum þar sem fólk er á mörkunum að sleppa í gegn en gerir það ekki. Er réttlætanlegt að það fólk fari á hausinn. Er dæmið um dagmömmuna sem fær ekki greiðsluaðlögun ekki bara eitt dæmi af mörghundruð sem eiga eftir að koma upp? Þetta á bara eftir að vekja mikla gremju í samfélaginu þegar byrjað verður að leiða fólk til lífs eða slátrunar.

Fyrir hrun voru leikreglur skýrar. Fólk sem ekki á fyrir skuldum er gjaldþrota. Fyrirtæki sem ekki eiga fyrir skuldum eru gjaldþrota. Þarf eitthvað að flækja þetta frekar.

Ég veit að það er ekkert grín að verða gjaldþrota. En það mætti milda skellinn t.d. með fyrningu eftir 4-8 ár. Leggja það af að hægt sé að viðhalda kröfum á fólk út í það óendanlega. Það er þjóðhagslega óhagkvæmt að taka þá tugi þúsunda einstaklinga sem fara í gjaldþrot næstu tvö árin úr leik lengur enn þarf. Það er betra að þetta fólk fái að rétta úr kútnum og verða aftur virkir í verðmætasköpun. Það er t.d. ekkert gott fyrir fasteignaeigendur að það hverfi allt í einu þúsundir fasteignakaupenda svo að segja á einni nóttu. Fasteignaverð á bara eftir að falla og vera niðri langt um ára bil.

"Enn sá ég undir sólinni, að hinir fljótu ráða ekki yfir hlaupinu, né kapparnir yfir stríðinu, né heldur spekingarnir yfir brauðinu, né hinir hyggnu yfir auðnum, né vitsmunamennirnir yfir vinsældinni, því að tími og tilviljun mætir þeim öllum." - Prédikarinn 9. 11.

Ég held, eins og Matti, að sértækar aðgerðir séu vænlegri til árangurs en almennar aðgerðir. Sumir fara óhjákvæmilega í gjaldþrot. Aðrir gætu þraukað en virðast samt sjá hag sínum best borgið með gjaldþroti. Það bannar þeim enginn að fara þá leið, en mér finnst ólíklegt að það sé besta leiðin fyrir marga. Annars veit ég svo sem ekkert, maður reynir bara að borga af sínu láni og prísar sig sælan að hafa reglubundnar tekjur. Sjálfsagt eigum við ekkert eigið fé í íbúðinni lengur en ég hef ekki haft fyrir að komast að því enda skiptir það okkur ekki miklu máli meðan við erum ekki í flutningahugleiðingum.

"Ég neita að borga skuldir einstaklinga sem tóku óhagstæð lán á röngum tíma og sætta sig ekki við að skerða lífsgæði sín til að greiða skuldir. Fólk tók þessi lán vegna þess að það hélt það væri að græða alveg ógeðslega mikið . . "

Mikil mistök. Það var ekki þannig með alla skuldara. Fólk var oft blekkt og svikið. Yfirvöld eru ábyrg fyrir að leyfa glæpabönkum og glæpamönnum að vaða uppi og stela milljörðum.
En þið getið lesið ef þið viljið:

Feigðin í farteskinu

http://www.heimilin.is/varnarthing/index.php?option=com_content&view=article&id=199:gengistryggd-lan-ologleg&catid=58:frettir

http://eyjan.is/silfuregils/2009/02/13/hugleidingar-logmanns/

Matti, það var fullt af bara venjulegu fólki sem tók lán fyrir venjulegum fólksbíl og eðlilegu húsnæði. Það er á þér að skilja að allir hafi fíflalega tekið hættuleg lán til græða á þeim. Eða misskil ég þig? Fólk vissi ekki að þau væru hættuleg. Ég er ekki að afsaka fólk sem tók 100% lán fyrir gulljeppum og óþarfa.

Og nei, Matti, ég meina ekki að fólk eigi að sleppa undan skuldum. Heldur, þurfa yfirvöld að færa niður óeðlilegar vísitölur.

Ég segi enn að fólkið á ekki að vera ábyrgt fyrir gengisfallinu og óðaverðbólgunni. Eitt enn. Vextir af gengislánum hafa hækkað að ég viti.

Og alls ekki er víst að gengið lækki, og kannski bara örlítð og sem mun litlu máli skipta.

Og eitt enn:

Fölsk verðbólga - almenningur féfléttur af…

Vona að þessi slóð virki.

Matti, þetta er slóðin:

http://duddi9.blog.is/blog/duddi/entry/870552/

Og um að gengið kannski lækki ekki:

http://mbl.is/mm/frettir/innlent/2009/05/07/dollarinn_ekki_undir_100_kronum/

Nei, skuldarar sem slíkir eiga ekki að vera ábyrgir fyrir gengisfallinu og óðaverðbólgunni. Heldur yfirvöld.

Matti, hann sagð: "Ég tel að það sé ólíklegt að dollarinn fari undir sem nemur hundrað krónum í framtíðinni, og líklegt að hann verði á bilinu 110 til 130 krónur."

Ég stend við það sem ég sagði að ofan. Skuldarar eru EKKI ábyrgir fyrir glæpamönnum, glæpabönkum og yfirvöldum.

Ég er ekki nafnlaus þó eg gefi það ekki upp. Og finnst ekkert þýða að rökræða við þig. Endurtek, skuldarar eru ekki ábyrgir fyrir glæpum einkabanka. Og ekki heldur verkum yfirvalda. Og vertu blessaður.

Ég eignaðist mitt þriðja barn í ágúst 2008, og keypti bíl nokkrum mánuðum fyrr (mars 2008) sem væri nógu stór til að rúma 5 manna fjölskyldu. Ég þurfti að suða til að fá að taka lánið í íslneskum krónum, og var varaður þrisvar sinnum við. Mér var sagt að það væri tóm vitleysa hjá mér að vilja lánið í íslneskum krónum. Með því að taka myntkörfulán eru menn að veðja á krónuna, að hún styrkist. Ég var bara alls ekki til í slíkt veðmál.

Sumir veðjuðu að óþörfu, og þeir þurfa auðvitað að bera einhvern hluta þeirrar ábyrgðar.

Matti hvað fær þig til að halda að krónan styrkist á næstunni? Eru ekki frekari líkur á veikingu. Hvað gerist þegar byrjað verður að losa um gladeyrishöft. Pottþétt veiking.

Og Matti, afhverju ertu til í að hjálpa sumum en ekki öllum? Er ekki réttlátast að það verði látið jafnt yfir alla ganga. Þá á eg bæði við um einstaklinga og fyrirtæki. Er ekki eina vitið í stöðunni að láta fólk fara á hausinn ef það getur ekki borgað. Það er mín skoðun. Annað verður ekkert annað en misrétti.

Skrítinn samanburður þetta með öryrkja. Við hjálpum öryrkjum vegna þess að þeir hafa ekki fulla starfsgetu. Fólk sem skuldar kom sér í þetta sjálft og ég þar með talinn. Ég legg vandræði mín ekki að jöfnu við aðstæður öryrkja og finnst því engin ástæða til að mér sé hjálpað sérstaklega. Ég hef engan áhuga á að þú Matti sért rukkaður fyrir mín óhagstæðu lán svo ég geti sloppið fyrir horn.

En hvernig ætlar þú að framkvæma þetta mat á hverjum er bjrgandi og hverjum ekki? Það er það sem ég er að reyna að fá hér upp á borðið. Getur það mat nokkru sinni orðið réttlátt??????????????? Ég held ekki. Réttlæti er ekki alltaf praktískt. Sennilega sjaldan. Þess vegna víkur það oftast fyrir hagsmunum einhverra. Mannréttindi eru yfirleitt brotin vegna þess að þau er ópraktískt fyrir valdhafa eða ráðandi hagsmuna aðila

"Mannréttindi eru yfirleitt brotin vegna þess að þau er ópraktískt fyrir valdhafa eða ráðandi hagsmuna aðila".

Sammála Arnold.

"Ég þurfti að suða til að fá að taka lánið í íslneskum krónum, og var varaður þrisvar sinnum við. Mér var sagt að það væri tóm vitleysa hjá mér að vilja lánið í íslneskum krónum".

Já, svona var það, eins og Sindri lýsir.

Var ég að segja að þú ættir að borga? Þessi úrræði er ofmetin. Ég veit það. Ég er að berjast. Ég er á vígvellinum. Ég hef talað við bankafólk. Ég hef leitað mér ráðgjafar. Aðgerir sjórnvalda er mjög ofmetnar. En ég er heldur ekki að krefjast þess að hið opinbrea bjargi mér. Mér finnst eðlilegt að ég fari á hausinn. Mér finnst að það eigi líka að ganga yfir aðra í sömu stöðu.

Úrræðin sem eru í boði eru ekki í boði fyrir alla. T.d. er greiðsluaðlögun ekki til boða þeim sem hafa starfað sjálfstætt síðustu 3 ár. Þess vegan eru ég og dagmamman ekki með í því dæmi. En ég nenni ekki að þræta við þig um þetta. Mér finnst einfaldlega mjög heimskulegt að það sé verið að afskirfa skuldir sumra en ekki annara. Ég skil t.d. ekki afhverju skuldir sumra fyrirtækja eru afskrifaðar og þar með unnið gegn fyrirtækjunm sem ekki njóta afskriftar. Engu að síður virðist fólk geta réttlætt það. Mér finnst einfaldlega hreinlegast að láta jaft yfir alla ganga. Þeir sem ekki geta staðið í skilum fara á hausinn.

Þú hefur engar hugmyndir um hvernig á að fíltera þá frá sem á að hjálpa og hverja á að láta fara á hausinn. Vísar bara á ráðgjafastofu heimilana. Þú vilt fíltera en veist ekki hvernig. Það á allt eftir að loga í illdeilum í þjóðfélaginu þegar kemur að þessu. Að fara að greina í sundur fólk mun leiða til misréttis. Réttara væri að deyfa höggið við gjaldþrotið t.d. með því að fyrna kröfur eftir einhvern árafjölda. Það er verið að afskirfa milljarða í eignarhlaldsfélögum núna. Það er ekki verið að gefa veiðileyfi á einstaklinga þar sem eftir er. Skuldin er afskrifuð. Punktur. Hvers vegna gildir allt annað með einstaklinga? Af hverju afskirfast ekki skuldin eftir 10 ár. Það liggur við að maður fái þyngri dóm fyrir gjaldþrot heldur en að flytja inn 10kíló af kókaíni. Það má ásækja mann alla leið í gröfina.

Ég er alveg slakur :) Slakðu á sjálfur Matti.

Varðandi einyrkja að þá held ég að þeir séu dauðadæmdir. Þeir flokkast ekki sem heimili og ekki heldur sem fyrirtæki sem ástæða er til að aðstoða. Það er nefnilega verið að meta hvað eru þjóðhagslega mikilvæg fyrirtæki og þeim þarf að hjálpa og afskrifa skuldir þeirra. Píparar, smiðir, rafvirkjar, vörubílstjórar, ljósmyndarar o.s.frv sem hafa starfað sjálfstætt fara í hópum á hausinn. Það er engin grundvöllur fyrir þerra rekstri lengur. Þeir fengu ekki kúlulán eins og félagarnir í Teymi ( og margir fleirri) sem tryggði að þeir töpuðu aldrei neinu. Litlu karlarnir þurftu að skaffa veð sem nú er verið að ganga á.

Það er ljóst að það á að hjálpa mjög fáum. Nálaraugað verður þröngt. Mjög þröngt. Þess vegna finnst mér að það eigi ekkert að vera að púkka upp á suma. Hvort sem það er Jón eða sérá Jón. Það er slæmt að þeir sem fresmstir fóru í flokki við að skuldsetja þjóðina og setja hana á hausinn sitja í makindum og hafa það fínt. Á þerra presónulegu eignir verður ekki gengið. Þeir þurftu jú ekki að skaffa veð í sínum húsum og eignum til að fá lánaða milljarða.

OK, Matti. Þú veist þetta. Ég hef greinilega leitað mér ráðgjafar hjá bjánum. Fattaði ekki að tala við þig. Man það næst.

Sælir. Ég les þessa síðu reglulega og er yfirleitt sammála þeim skoðunum sem koma fram hér. Ég er hins vegar skíthræddur við þá leið sem er verið að fara núna, og Matti er sammála. Því er ég forvitinn að heyra skoðanir ykkar á hvort lánastofnanir (bankar, lífeyrissjóðir og ÍLS) eigi að sleppa með skrekkinn eftir arfaslakar ráðleggingar.

Ég get aðeins talað út frá eigin stöðu, og finnst vægast sagt blóðugt að ég sitji uppi með öll vandamálin, og lánastofnanir eru stikkfrí. Ég flutti til Íslands eftir langt nám, og náði mér í góða vinnu á góðum tekjum. Ég sótti ráðleggingar um hvað ég gæti gert og hvað ekki. Mér var ráðlagt að ég gæti vel keypt einbýlishús/raðhús og fínan jeppa á a.m.k. 6 milljónir. Allt gekk þetta upp á pappírunum, enda allt byggt á gengislánum. Ég tók þær ráðleggingar og deildi í með 2 (og rúmlega það) og keypti mér blokkaríbúð (fyrsta húsnæðið) og stationbíl. Ég lagði út allan sparnað minn, 4 millur í dæmið OG tók allt verðtryggt (sem kostaði helvítis röfl og suð í lánastofnunum). Ég gerði ráð fyrir í útreikningum mínum að ég gæti tekið á mig allt að 25% hækkun, og samt borðað þann mat sem mig langar í, og skroppið í bíó og leikhús og þess háttar öðru hvoru.

Dæmið lítur þannig út núna að ég hef tekið á mig 48% hækkun á greiðslubyrði - þökk sé stýrivöxtum og verðtryggingu. Ég hef tekið á mig 10% launalækkun og konan mín er í einyrkjagildrunni sem lýst er hér að ofan. Hún er svo til verkefnalaus í ofanálag. Reksturinn á ísskápnum hefur hækkað óheyrilega, og þar sem við kaupum aðeins nauðsynjar núna (sem var vissulega ekki tilfellið fyrir ári síðan) er reksturinn samt hærri en hann var.

Ég spyr því: Af hverju tek ég allt tjónið á mig, en fjármagnseigendur eru tryggðir í bak og fyrir, fyrir skakkaföllum á borð við þessi? Ef hækkun á íbúðarlánum hefur verið 48%, af hverju er ég ekki að taka á mig 24% og fjármagnseigendur rest? Og síðast en ekki síst, hafa þeir sem skulda lítið orðið fyrir sama tjóni og við hin, þ.e.a.s. fengið sömu prósentulegu skerðingu ? Ef svo er er þá ekki hægt að finna þessa prósentu (eða hluta af henni) og leiðrétta á línuna (ATH að ég er að tala um verðtryggð lán núna)?

Æjh, gleymdi að pæla aðeins í ráðleggingum:

Ef ég fæ tannpínu, fer ég til tannlæknis, og leita ráðgjafa hjá honum. Ef pípulagnirnar fara í hass, tala ég við pípulagningarmann. o.s.frv.

Skv röksemdafærslu sem hefur komið fram á netinu og í þjóðfélaginu síðustu mánuði, var maður nautheimskur að sækja sér fjármálaráðleggingar hjá fjármálastofnunum. Er ekki eitthvað öfugt í þeim skilaboðum ? Er ekki kerfið eitthvað skrítið þegar ráðleggingar fjármálastofnana eru beinlínis viðskiptavininum í óhag til lengri tíma litið ?

Matti, biðst afsökunar er þér finnst ég vera með stæla. Það er ekki ætlun mín.

Var fólk vitleysingar að þyggja ráð þessara ráðgjafa sem mæltu eindreigið með myndkörfulánum? Heldur þú að venjulegur Íslendingu hafi haft forsendur til að meta hvort þetta var varasamt eða ekki. Heldur þú að venjulegur íslendingu hafi haft grun um að lánið myndi hækka yfir 100%

En þú vilt borga hærri skatta til að hjálpa sumum. Segðu mér nú hvernig þú vilt að þetta verði filterað þ.e. hverjum á að hjálpa. Ekki benda á Ráðgjafastofu heimilana.

Myntkörfulán átti þetta að vera.